W poniedziałek 13 października makabryczne oblicze imperializmu ujawniło się w pełni, gdy prezydent Donald Trump przemawiał przed Knessetem w swej ponad godzinnej mowie. Wojnę w Gazie okrzyknął triumfem, lobbował za ułaskawieniem premiera Benjamina Netanyahu, chełpił się prywatnym bogactwem, które wyniósł do rangi siły napędowej amerykańskiej polityki, a pokój określił jako trofeum dla możnych.

“Zwyciężyliście,” - zwrócił się Trump do izraelskich parlamentarzystów. “Teraz nadszedł czas by przekuć te zwycięstwa […] w najwyższą nagrodę pokoju.” Chwalił się, że swoją decyzję o przeniesieniu stolicy Izraela do podzielonej Jerozolimy oraz o wsparciu dla izraelskiej kontroli nad okupowanymi Wzgórzami Golan, zawdzięcza małżeństwu Adelsonów. “Miriam i Sheldon […] wydzwaniali do mnie, […] ona ma 60 miliardów na koncie” – chełpił się, jak gdyby pieniądze były właściwym narzędziem demokracji i dyplomacji. Unicestwienie Gazy przedstawił jako “historyczny początek dla nowego Bliskiego Wschodu”.

Ta przemowa, naznaczona pychą i roszczeniowością, była manifestacją imperialistycznej logiki w jej najsurowszej formie – to logika militarnej dominacji i władzy finansowej połączonej z przemocą wyniesioną do rangi cnoty.

Konferencję w* Kuala Lumpur “New Just and Humane International Order”* należy rozumieć jako formę sprzeciwu wobec tego spektaklu, w którym wielkie fortuny kształtują politykę zagraniczną, uprawamacniając bezprawie i pudrując działania wojenne językiem pokoju. Kiedy Trump odtwarzał scenariusz dominacji starego porządku, w Kuala Lumpur dyskutowano jak ten porządek obalić.

Na konferencji spotkali się ministrowie, akademicy i liderzy ruchów z całego świata, by wyznaczyć wspólną odpowiedź na zapaść tak zwanego “porządku opartego na zasadach”. Konferencja, zwołana przez Progressive International, Third World Network i Polity przy wsparciu kancelarii premiera Malezji, odbyła się w celu przekształcenia narastającego moralnego konsensusu przeciwko imperialistycznej hipokryzji w spójny polityczny program – na wzór Grupy Haskiej, której Malezja jest jednym z państw założycielskich.

Delegaci dostrzegli system załamujący się pod ciężarem swoich własnych wewnętrznych sprzeczności – porządek, który powołuje się na prawo, by uzasadnić dominację, jednocześnie łamiąc je bez konsekwencji. “Namibia jest dzieckiem międzynarodowej solidarności,” - mówiła Yvonne Dausab, była ministra sprawiedliwości Namibii, nawołując państwa afrykańskie do przywrócenia “zbiorowej władzy ludu” i zamienienie agendy Unii Afrykańskiej o reparacjach w rzeczywisty projekt.

Raja Dato’ Nurshirwan Zainal Abidin, malezyjski dyrektor generalny do spraw bezpieczeństwa narodowego ostrzegał – “ci którzy nie siedzą przy stole, znajdują się na stole”, nawołując rządy Południa do przekucia swej moralnej słuszności w materialną władzę. Rob Davies, były minister handlu RPA opisywał, jak Globalna Północ “jednostronnie wypowiedziała porządek zasad, które na nas narzuciła” i wróciła do stosowania “surowej, niczym nieskrępowanej siły”. Kinda Mohamadieh z Third World Network ostrzegała, że odnowa światowego porządku “może przyjąć formę brutalnej siły, a nie działań wielostronnych”, jeżeli Południe nie będzie działać wspólnie – z odwagą i jasnym celem.

Alvin Botes, wiceminister RPA do spraw stosunków międzynarodowych, powołał się na słowa O. R. Tambo, o tym że wyzwolenie człowieka nie jest możliwe bez wyzwolenia całej ludzkości. “Zapobieganie ludobójstwu to wspólny obowiązek” – mówił.

Członek Rady PI Jeremy Corbyn zadeklarował, że obecny porządek “został zbudowany na władzy kolonialnej, podtrzymywanej przez ekonomiczną dominację i uzasadnianej jako projekt cywilizacyjny”. “Porządek oparty na zasadach oznacza zasady dla innych, a bezkarność dla nich” – mówił.

Pochwalił rządy Południa – Malezji, RPA, Kolumbii, Hondurasu i Boliwii – za to, że stały w obronie ludzkości tam, gdzie zachodnie mocarstwa nie chciały tego robić. Podkreślał, że solidarność z Palestyną i obrona prawa międzynarodowego to “probierz moralny naszych czasów.”

W swoim przemówieniu inauguracyjnym premier Anwar Ibrahim pogłębił tę argumentację. Powołując się na Fanona ostrzegał, że postkolonialne elity stoją przed ryzykiem stania się “równie moralnie upadłymi co kolonizatorzy, których zastąpiły.” “Przyzwolenie na niesprawiedliwość” – mowił, - “to porzucenie cywilizacji.” Potępiając hipokryzję liderów powołujących się na prawa człowieka, gdy jednocześnie usprawiedliwiają unicestwienie Gazy, oznajmił – “Kiedy prawo staje się wybiórcze, zamienia się w propagandę.”

Na końcowym posiedzeniu prowadzonym przez Varshę Gandikotę-Nellutlę z Progressive International, Saleh Hijazi z palestyńskiego komitetu krajowego BDS mówił o “ostrożnej i opornej” uldze po ostatnim zawieszeniu ognia w Gazie – podkreślał, że po ostatnich podobnych zawieszeniach za każdym razem dochodziło do kolejnych masakr.

Opisał zabójstwo Jihada Jarrara, 26-letniego Palestyńczyka zamordowanego w noc ogłoszenia zawieszenia ognia, jako wgląd wewnątrz “systemu czystek etnicznych i tworzenia Bantustanów działającego na najwyższych obrotach.” Tak zwany plan pokojowy Hijazi nazwał jego prawdziwym imieniem -  “ludobójczym planem Trumpa i Netanyahu”.

Podkreślał, że prawa Palestyńczyków są niezbywalne; jakikolwiek pokój bez sprawiedliwości jest zwykłym kontynuowaniem wojny. Zauważył, że plan zrodził się z narastającej izolacji Izraela na arenie międzynarodowej – dzięki oddolnym ruchom, rządom takim jak kolumbijski czy malezyjski, oraz Grupie Haskiej, które przekuwają moralne oburzenie w polityczny nacisk. Palestyński ruch oporu nie jest osamotniony. “To, o co proszą Palestyńczycy, to kontynuacja tej izolacji – przez bojkot, wycofanie inwestycji i sankcje – dopóki system apartheidu i ludobójstwa nie zostanie rozmontowany” – mówił. Zakończył przywołując słowa Mahmouda Darwisha – “oblęż swego oblężcę.”

Przekaz z Kuala Lumpur odbija się echem po całym Globalnym Południu – epoka bezkarności Zachodu dobiega końca. Zadanie, które teraz przed nami stoi, to nie tylko potępienie starego porządku, ale budowa nowego – humanitarnego, moralnego i ugruntowanego na równości pomiędzy państwami.

Projekt ten, jak zwykle, zaczyna się od solidarności.

Co nowego w Ruchu

Czwarty Światowy Kongres Marksizmu

W dniach 11-12 października Szkoła Marksizmu na Uniwersytecie Pekińskim była gospodarzem Czwartego Światowego Kongresu Marksizmu. Wśród obecnych byli przedstawiciele Progressive International oraz setki naukowców z różnych krajów, wśród których znaleźli się reprezentanci organizacji członkowskich oraz partnerskich PI. Przybyli do Pekinu, by debatować nad głównym tematem kongresu - “Marksizm i Ludzka Cywilizacja” - oraz dokonać refleksji nad tym, jak myśl marksistowska wciąż wskazuje ścieżkę ku równości, sprawiedliwości i dobrobytowi dla wszystkich. Panele podejmowały zróżnicowaną problematykę, od charakteru socjalizmu w XXI wieku, przez ład międzynarodowy, aż po wpływ sztucznej inteligencji na nasze rozumienie kapitalizmu. Reprezentantem Progressive International był Koordynator Polityczny Paweł Wargan, który przedstawił referat napisany wspólnie z Jasonem Hickelem na temat chińskiego modelu “pełnoprocesowej demokracji ludowej”.

Dwudziestolecie prawa dostępu do informacji publicznej w Indiach

Right to Information Act (RTI), przełomowa ustawa gwarantująca obywatelom możliwość domagania się transparentności i możliwości rozliczania rządu, funkcjonuje już od dwóch dekad. Aby upamiętnić ten kamień milowy oraz powstanie Muzeum RTI w Beawarze w stanie Radżastan – mieście w którym 30 lat temu pokojowy protest okupacyjny zrodził ten ruch obywatelski – organizacja członkowska PI – Mazdoor Kisan Shakti Sangathan (MKSS) – zorganizowała publiczny festyn.

Podczas wydarzenia świętowano ustawę RTI, która z informacji uczyniła potężne narzędzie dla zwykłych obywateli. W trakcie obchodów mowy wygłaszały aktywistki oraz założyciele MKSS – Aruna Roy oraz Nikhil Dey – ich wkład w wywalczenie ustawy pozostaje nieoceniony. Oprócz przemówień odbyły się również serie warsztatów, podczas których edukowano i inspirowano uczęszczających do korzystania z RTI, podkreślając jego mocne strony i dając praktyczne wskazówki, jak efektywnie korzystać z ustawy, by dokonywać rozliczeń rządu.

Artystka tygodnia

Tikar/Meja (Mata/Stół) to jedna z sześćdziesięciu mat autorstwa Yee I-Lann, stworzona we współpracy ze społecznościami malezyjskiego stanu Sabah w północnym Borneo. Każda z sześćdziesięciu mat, utkanych przez historycznie nomadyczne morskie ludy Badżawów – tradycyjnych twórców i strażników wiedzy o tikar – przedstawia figurę stołu. Stoły “symbolizują władzę administracyjną oraz kontrolę – kolonialną, patriarchalną, federalną i państwową. Stoły są przeciwieństwem pozbawionych hierarchii, tworzonych przez kobiety i zakorzenionych w społeczności otwartych platform tikaru.”

Yee I-Lann to współczesna artystka urodzona w 1971 roku w Kota Kinabalu, w malezyjskim stanie Sabah, o mieszanym pochodzeniu: nowozelandzkim Pākehā, Hakka chińskim oraz Sido-Kadazan-Muru – rdzennej etnicznej grupy z Sabah. W swojej sztuce eksploruje władzę, kolonializm i neokolonializm w Azji Południowo-Wschodniej, by zbadać wpływ pamięci historycznej na doświadczenia społeczne.