Wanganlar ve Jagalingoular, Queensland eyaletinin ortasındaki topraklarda yaşayan bir Aborjin ulusu. Ülkeleri, Avustralya'nın efsanevi kuru ve tozlu ücra bir kısmında yer alıyor. Ancak gayet iyi bildikleri üzere, ülkeleri Carmichael ve Belyando nehirlerini dolduran Doongmabulla Springs tarafından sulanmakta.

Wanganlar ve Jagalingoular için su kaynakları kutsal yerler. Uzun süredir Aborjin toprak hakları aktivisti olan Wanganlı Adrian Burragubba, “Bu, ülkemizdeki ebedi ve yaşamaya ve yaşatmaya devam eden tek su kaynağı. Bu yüzden burayı korumak bizim için hayati önemde- çünkü o bizim hayalimiz, geçmişimiz, bugünümüz ve geleceğimiz" diyor.

Adani şirketi, Wangan ve Jagalingou halklarının yaşadığı topraklarda dünyanın en büyük ve en tartışmalı fosil yakıt projelerinden biri olan Carmichael kömür madenini inşa etmek niyetinde. Altmış yıl ömür biçilen madende toplamda 2,3 milyar ton kömür işleneceği ve bu işlemin 4,7 milyar ton sera gazı salınımına sebep olacağı tahmin ediliyor.

2019'da Adani, kömür madenini durdurmak için başvurduğu bir dizi başarısız yasal girişimin akabinde Burragubba'yı iflasa zorladı. Ancak Burragubba mücadelesinde yalnız değil,oğlu Coedie McAvoy ve başkaları da Adani madenine karşı mücadeleye katıldı. McAvoy, Adani’nin Wangan ve Jagalingou halkına son sekiz yıldır yaptıklarını ve halkının inatçı direnişinin öyküsünü anlatmak için Jacobin’e konuştu.

Toprağı Savunmak

Galilee Havzasında yeni bir kömür damarının açılmasıyla, Adani’nin yeni madeni daha fazla madenin yolunu açacaktır. Daha fazla ısınmanın, Adani'nin kömürünü işleyeceği Abbott Point kömür terminalinin hemen açıklarında yer alan Büyük Set Resifi (Great Barrier Reef) üzerinde korkunç ağarma etkisi yaratması da muhtemel. Ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), iklim değişikliğinin en korkunç biçimlerinden kaçınmak istiyorsak, var olan tüm fosil yakıt rezervlerinin toprak altında kalması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor. Tüm bu nedenlerden, çevreciler yıllarca bu madene karşı savaştı.

Wanganlar ve Jagalingoular ise madenden doğrudan etkileniyorlar. Maden için açılan devasa çukuru, topraklarına yapılan bir saygısızlık olarak görüyorlar. Maden için kullanılan devasa miktardaki su - yılda 12,5 milyar litreye ek çukurdan pompaladıkları miktar - bölgenin hassas su sistemi ve yakındaki Doongmabulla su kaynakları için doğrudan bir tehdit oluşturuyor.

McAvoy'un anlattığı gibi, Wangan ve Jagalingou ulusu, Adani’nin ilk çabalarını hemen reddetti:

Adani ilk olarak 2012'de bir Yerli Arazi Kullanım Anlaşması (ILUA) imzalamak için bize başvurdu. Tekliflerini reddettik ve planlarına sıfırdan başlamak zorunda kaldılar. 2014'te geri geldiler ve ILUA'larının kabul edilmesi için bir yetkilendirme toplantısı düzenlediler - ancak grup planlarını yine reddetti.

Adani yine de vazgeçmedi. McAvoy'un dediği gibi, “2014'ten sonra sinsi taktiklere başvurdular. Grubumuzdaki bazı kişilere grubu bölmeleri için para verdiler ve bu para verdikleri insanların ILUA için oy vermesini sağladılar."

Nisan 2016'daki bir başka toplantı, 294'e 1'lik görünüşte net bir oylamayla madenin lehine sonuçlandı. Ancak toplantının meşruiyeti o zamandan beri tartışılmakta. Bu oylamanın sonucu, Wangan ve Jagalingou Aile Konseyi tarafından açılan ve başarısızlıkla sonuçlanan üç itiraz davasının konusu oldu.

Artık mahkeme seçenekleri tükenmiş olsa da, Wangan ve Jagalingou Aile Konseyi hala sonuca itiraz ediyor. McAvoy, toplantıda oy veren birçok kişinin Wangan ve Jagalingou bile olmadığını ve koltukları doldurup evet oyu vermeleri için kendilerine ödeme yapıldığını söylüyor.

Katılan pek çok kişinin toplantıda ne olduğu hakkında hiçbir fikri yoktu. McAvoy, toplantıyı düzenleyen kişilere, getirdikleri kişi sayısına göre ödeme yapıldığını ve bu katılımcılara nasıl oy kullanacakları konusunda talimat verildiğini söylüyor. Toplantının kararı önceden ve bilgilendirilmiş onay alınarak verilmemiştir.

Aynı zamanda, ailesi Wangan ve Jagalingou ulusunun en önde gelen ve ilgili üyeleri arasında olmasına rağmen, toplantıya katılmalarına izin verilmedi. McAvoy, "Toplantıya katılma istegim reddedildi," diye hatırlatıyor. "Bu yüzden ailemiz o toplantıyı boykot etti ve o zamandan beri bu uydurma toplantıyla mücadele ediyoruz."

Yerlilik Sıfatı veya Unvanı*

Adani ile mahkemelerde ve medyada savaşarak geçen yıllar Wangan ve Jagalingou ulusunun üyelerine zarar da verdi. McAvoy’un babası, madene karşı çıkanların en önde gelenlerinden. McAvoy şöyle açıklıyor:

Son altı yıldır ailemiz üzerinde büyük bir baskı var. Medyada birçok kez karakter suikastına uğradı. . . Babam, Adani ile mücadelenin son üç yılında iki erkek kardeşini ve bir oğlunu kaybetti. Büyük bir bedel ödedi - bu yüzden geri çekilmek ve kendini toparlamak zorunda kaldı. Ama biz güçlü bir aileyiz,doğru ve adil olana inanıyoruz.

Bu arada, Wangan ve Jagalingou ulusu, yerel tapu yasaları kapsamındaki anlaşmazlıklarda ne yazık ki çok görülen türden iç bölünmeler yaşadı. Bu yasalar, yerli halklara geleneksel topraklarında sınırlı haklar tanımakta, ki bu hakları edinmek için de zorlu bir ispatlama süreci ve onları başlatan geleneksel hak sahipleri vefat ettikten sonra dahi devam eden uzun yasal işlemler gerekmekte. McAvoy'un dediği gibi:

Yerlilik unvanı sistemi yapması gerekeni yaptı - zira, bölmek ve fethetmek, madenciliğe karşı çıkan insanları itibarsızlaştırmak, onları izole etmek ve geleneksel toprak sahiplerinden itaatkâr olanları desteklemek için tasarlanmıştı. Bu sistem Aborjinler için değil madencilik şirketleri için tasarlanmıştır. Yerli unvanı aldığınızda bile hiçbir şey alamazsınız; ala ala bir çobanın izniyle ülkenizde kamp yapma ve avlanma yetkisi alırsınız.

Adani’nin Carmichael madenine dair mücadele, son yıllarda Avustralya’daki en önemli toprak hakları savaşı oldu. Wangan ve Jagalingou ulusunun yerel unvan iddiasını sunmasının üzerinden yirmi yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, kısmen de Adani'nin maden önerisi nedeniyle, henüz çözüme kavuşmadı.

Bu sürede ayrıca birkaç olağanüstü hükümet müdahalesi de oldu. Mayıs 2017'de, İşçi Partisi'nin de desteğiyle, dönemin başsavcısı George Brandis, Yerli Unvan Yasasını değiştirmek için girişimde bulundu. Bu girişim, Federal Mahkemenin Batı Avustralya hükümeti ile geleneksel toprak sahipleri arasındaki bir anlaşmayı, ilgili yerli halkın veya hak iddia eden grubun tüm temsilcilerinin imzalamamış olduğu gerekçesiyle bozmasının ardından geldi.

Koalisyon, bu kararın, Wangan ve Jagalingou'nun Adani’nin ILUA’sı aleyhindeki iddiasını destekleyebilecek bir emsal teşkil etme potansiyeline sahip olduğunu düşünüyordu. Brandis’in değişikliği, madencilik şirketlerinin ve başkalarının da, itaatsiz Yerli temsilcileri dışarıda bırakarak görünür bir çoğunluk ile ILUA imzalamasını çok daha kolay hale getirmekteydi. Brandis, Wangan ve Jagalingou davasına bakan mahkeme başkanını, kendisi yasayı değiştirene kadar Adani aleyhine herhangi bir karar vermemeye teşvik etti.

Bunun ardından, Ağustos 2019'da Queensland Eyalet Hükümeti, yerel unvan tarihinde benzeri görülmemiş bir hareketle, Wangan ve Jagalingou'nun Adani'nin kiraladığı alanlar üzerindeki yerel unvan talebini iptal etti.

"Yerimizde Durmak"

2019'da Wangan ve Jagalingou ulusu, Federal Mahkemedeki üçüncü temyiz başvurusunu kaybetti. Adani daha sonra Adrian Burragubba aleyhinde iflas işlemleri başlattı. McAvoy, yasal yenilgilerin ailesini Adani'ye karşı çıkmaktan asla caydırmayacağında ısrarcı:

Wangan ve Jagalingou direnişi hiçbir zaman sadece mahkemelerle ilgili olmadı - mahkemeler, kültürümüzü ve hukukumuzu tanımayan Batı tarzı bir sistemdir. . . mahkemeler bir politikacı bir yargıcın fikrini değiştirebildiği için yolsuzluğa açıktır.

2015 yılında Aile Konseyi'nin birkaç üyesi dünyayı dolaştı ve geleneksel sahiplerin onayına sahip olmayan bir projeyi finanse etmekten caydırmak için büyük finans kurumlarıyla bir araya geldi. Madenin ekonomik kapasitesine ilişkin beklentinin zayıflığı ile birleşen bu baskı, Adani'nin şu ana kadar Carmichael madenine destek sağlamada başarısız olduğu anlamına geliyor.

Yine de Adani, orijinal önerisinin önemli ölçüde küçültülmüş kendi kendini finanse eden bir versiyonunu hayata geçirdi. Madenin tamamen onaylanması ve işlerin yolunda gitmesi, direniş hareketinin stratejisini değiştirmesini zorunlu hale getirdi.

Eylül 2019'da McAvoy, Adani'nin maden için kiraladığı yere kamp kurdu ve yerli dans festivali için zeminini temizledi. Adani şu anda araziyi pastoral kiralama olarak elinde tutuyor. Bu da Avustralya yasalarına göre bu alanların, otlatanlar, yerli tapu sahibi olanlardan başvuranlar ve kiracılar arasında paylaşılması gerek demek.

İlk iki seferde McAvoy kampta kısa kaldı ve yalnızdı. Ancak, Ağustos 2020'de, bir grup Wangan ve Jagalingou geleneksel toprak sahipleri, başka Aborjin halklar ve destekçilerle geri döndü. Adani'nin işçilerinin kampına giden yolu ancak bir büyükbaş hayvanın geçebileceği kadar dar kalacak şekilde kapattılar ve burada tören ateşi yaktılar. Grup dört gün boyunca yolu bu şekilde kapalı tuttu ve Adani'yi çalışma alanlarına erişmek için arka yolu kullanmaya zorladı. McAvoy'un belirttiği gibi, bu sadece bir abluka değildi:

Bir yolu kapatmanın başka yolları da var, ama o ateşi maneviyatın, dayanıklılığın ve gücün sembolü olarak kasıtlı olarak yaktım. Bir ateş canlıdır ve manevi bir anlamı vardır, bu da polisin onunla başa çıkmasını çok daha zor hale getirir.

Wangan ve Jagalingou halkının kampanyalarının yeni safhasına verdikleri isim "yerimizde durmak" hem kampın militanlığını hem de ayaklarının altındaki toprakla olan bağlantılarını yansıtmakta. Burada kültür ve protesto iç içe geçiyor; burada ülke ile bağlantı, ülkeyi korumakla kol kola.

Abluka sırasında polis müzakerecileri ateşin yanında uzun sohbetler yapmaya çalıştı. Ancak Wangan ve Jagalingou onlara Adani ayrılana kadar kalacaklarını söylediler. Beşinci sabah, kırktan fazla Queensland polisi, grubu zorla tahliye etmek için geldi, kutsal ateşlerini dağıttı ve kapatılmış yolu yeniden açtı.

Kararlı Direnç

Coedie McAvoy, bir grup diğer Aborjinle birlikte, son altı ayın çoğunu Adani’nin kiraladığı topraklarda kamp yaparak geçirdi. Amaçları iki yönlü: Adani’nin operasyonlarını aksatmak ve korumaya çalıştıkları kültürü icra etmek. McAvoy, "Burada kaldıkça, bölgeyle, hayvanlarla, kuşlarla ve ağaçlarla o kadar çok bağlantı kuruyorum" diye açıklıyor, "Bu madencilik şirketiyle savaşmak için beni daha da fazla teşvik ediyor."

Çevrecilerin kitlesel hareketiyle yan yana duran Wangan ve Jagalingou halkı için uzun ve zorlu bir mücadele oldu. Yine de küçük ama önemli zaferler elde edildi. Wangan ve Jagalingou temsilcilerinin dünya turunda konuştukları tüm finans kurumları, yaklaşık yüz kadar başka şirketle birlikte, Adani ile çalışmayı reddetti. Adani, madenini erteledi ve küçülttü, ve şu anda onaylanan proje, Adani'nin başlangıçta önerdiğinin sadece küçük bir parçası.

Adani için Carmichael madeni sadece kömürden ibaret değil. Daha önce deniz taşımacılığına odaklanan şirket, ağırlıklı olarak kurulduğu Hindistan'da bulunuyordu. Carmichael projesi, hem yabancı bir ülkede önemli bir genişlemeyi hem de büyük karlar elde edeceğini umduğu tam bir ocaktan limana operasyonu temsil ediyor.

Adani’nin Avustralyalı amigoları- özellikle Queensland Ulusal Partisi - madeni desteklemek için güçlü bir ideolojik motivasyona sahipler. Madenin ekonomik faydaları asgari düzeyde olsa da, onlar için Adanin’nin başarısı fosil yakıt sermayesinin “yeşiller” ve ekonominin yükselen yeşil enerji ve hizmet temelli sektörlerine karşı sembolik bir zaferi anlamına gelecektir. Aynı zamanda, yerli halka, Aborjinlere karşı bir zafer olacaktır.

Wangan ve Jagalingou halkı için mücadele devam ediyor. Coedie McAvoy, Mayıs 2021'de Avustralya'nın dört bir yanından insanları ülkesine getirmeyi umuyor. Gregory otobanından Adani madeninin bulunduğu yere bir bisiklet yolculuğu olan Tour De Carmichael'in planlanmasına yardımcı oldu. "Amaç, geleneksel toprak sahiplerinin ev sahipliği yaptığı rehberli bir kültür turu sunarken bir yandan da kitlesel bir bisiklet etkinliği yaratmak, Adani’nin yıkıcı madenini beğenmeyen herkes katılabilir" diyor.

Bunun ötesinde, McAvoy iyimser ve kararlı: "Adani'den daha uzun süre dayanma gücüne ve yeteneğine sahip olduğumuzu düşünüyorum." Onun mücadelesi - ve Wangan ve Jagalingou'nun mücadelesi - yerli halk ve iklim için adaleti sağlamak adına daha ne kadar yol kat etmemiz gerektiğini hatırlatıyor. Aynı zamanda, her ikisinin de en önemli rakiplerinden birinin siyaseten güçlü madencilik endüstrisi olması, İklim Eylemi ile Aborjin egemenliği arasındaki derin bağı da göstermekte.

İklim çöküşünün gerçekleri netleştikçe, Adani'ye karşı yürütülen kampanyalar gibi kampanyalar, yalnızca ekolojik ve kültürel açıdan yıkıcı projeleri durdurmak için değil, aynı zamanda hayatta kalmamız için hayati öneme sahip olabilecek yerli geleneklerini, bilgilerini ve uygulamalarını canlandırmak için de çok önemli olacak. Ekolojik aktivistler için, Aborjin egemenlik kampanyacıları , onların destekçileri, ve Wangan ve Jagalingou halkı, kazanmamız gereken kararlılığın ve yaratıcılığın bir sembolü.

*Yerlilik Sıfatı veya Unvanı: Aborjin halklarının toprak ve su kaynakları üzerinde kendi geleneksel yasaları doğrultusunda hak ve taleplerinin olduğunun yasal olarak tanınması.